Let's talk about YOU! Het woord identiteit is moeilijk te omschrijven. Is het je afkomst, de combinatie van opvoeding en omgeving of simpelweg ‘wie je bent’? Misschien is het wel alles bij elkaar. Hoe kijk je naar mensen met een andere achtergrond dan jij zelf hebt? Hoe zie jij jezelf? En hoe wil je gezien worden?
In de Toolbox vind je meer verdieping over de diverse onderwerpen.
Uit de reeks: ons koloniale verleden in vijftig voorwerpen (de Volkskrant) Door: Wim Manuhutu
Uit de reeks: ons koloniale verleden in vijftig voorwerpen (de Volkskrant). Door: Sadiah Boonstra
Nederland geeft op verzoek van Indonesië en Sri Lanka honderden culturele objecten terug die nooit in Nederland hadden moeten zijn.
Bezoek de website 'Huizen van Aankomst' voor podcasts, filmpjes en meer
Een podcast van 'Huizen van Aankomst', een aankomstgeschiedenis van Indische Nederlanders
Een podcast van NPO radio 1
Een onderzoek van Kennisplatform Integratie en Samenleving
Doorzoek de passagierslijsten van de repatriëringsschepen - een website van het IHC
Een strip van Jasper Albinus en Dido Drachman
Foto: Chavez van den Born
Strip van Melvin Aoys en Abe Borst
Als gevolg van het eind van de Japanse bezetting en de Bersiap periode start de uittocht naar Nederland in december 1945. De bedoeling was dat (Indische) Nederlanders in Nederland zouden herstellen van de oorlog. Zij worden daarom oorlogsevacuées genoemd. In totaal vertrekken er 100.000 personen. Sommigen voorgoed, anderen keren terug na een korte verlof- of herstelperiode.
Na de soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië repatrieerdenRepatriëren betekent letterlijk: terugkeren naar het land van herkomst. veel ambtenaren van de (lokale) overheid, het politieapparaat, de rechterlijke macht en het leger naar Nederland. Na de opheffing van het KNILKoninklijk Nederlands Indisch Leger in juli 1950 repatrieerden veel KNIL-militairen, waaronder een grote groep Molukse KNIL-militairen. Zij werden in ‘woonoorden’ opgevangen zoals voormalig doorvoerkamp Westerbork en Vucht.
Bij het Monument op de Dam wordt op 29 april 1950 een ‘Indische Urn’ toegevoegd. Deze Urn is gevuld met aarde uit alle 22 erebegraafplaatsenBegraafplaats waar burgers en militairen worden begraven die zijn gestorven voor hun vaderland of die zich op bijzondere wijze voor hun vaderland hebben ingezet in Indonesië, waarmee op de Dam ook de oorlogsslechtoffers die in het voormalig Nederlands-Indië zijn gevallen worden herdacht. Deze urn staat samen met elf andere urnen in de muur achter de pilaar.
Voor de achtergebleven Nederlanders en Indische Nederlanders werd het leven in Indonesië steeds moeilijker. Zij konden bijna geen werk vinden, en werden door de Indonesische overheid niet geholpen. Velen ervoeren buitensluiting en discriminatie. Een groot deel van deze Indische Nederlanders besloot deze periode alsnog naar Nederland te reizen.
Tussen 1957 en 1958 was er wederom veel onrust in Indonesië vanwege de onafhankelijkheid van Nieuw-Guinea. Indonesië verklaarde (Indische) Nederlanders in Indonesië tot staatsgevaarlijk. Daardoor vertrokken circa 58.000 mensen uit Indonesië.
In de jaren ’50 van de vorige eeuw komt er vanuit Indische Nederlanders steeds meer behoefte om de Indische cultuur zichtbaar te maken. Onder leiding van schrijver Tjalie Robinson opent op 1,2 en 3 juli in de Haagse Dierentuin de eerste Pasar Malam Tong-Tong, waar Indische dans, cultuur verhalen en eten worden laten zien. Het evenement bestaat nog steeds, onder de naam Tong-Tong Fair.
In verband met de overdracht van Nederlands Nieuw-Guinea aan Indonesië werden alle op Nieuw-Guinea verblijvende Nederlanders geëvacueerd Overbrengen naar een veilige plaats. Rond deze periode kwam ook een groep van ongeveer 500 Papoea’s, die in Nederlandse overheidsdienst waren geweest, met hun gezinnen naar Nederland. In totaal vertrokken in deze periode ruim 50.000 mensen naar Nederland.
In de laatste golf zaten vooral veel spijtoptanten. Dat waren mensen die na de soevereiniteitsoverdracht (onder hoge druk) hadden gekozen voor het Indonesische staatsburgerschap, maar binnen de Indonesische samenleving geen goed bestaan konden opbouwen. Een paar duizend mensen kozen voor vertrek naar Nederland.
De Wet buitengewoon pensioen Indisch Verzet treedt in werking op 16 augustus 1986. Deze wet zorgt er voor dat (nabestaanden van) mensen die in Nederlands-Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog verzet tegen de Japanse bezetter hebben gepleegd recht hebben op een speciale uitkering.
Op 15 augustus 1988 wordt in Den Haag het Indisch Monument onthuld door koningin Beatrix. Hier worden alle burgers en militairen herdacht die het slachtoffer zijn geworden van de Japanse bezetting in Nederlands-Indië.
Op 27 juni 2019 opent koning Willem Alexander het Museum Sophiahof in Den Haag. Hier wordt de geschiedenis van Nederlands-Indië verteld, waar de verbinding tussen het heden en verleden belangrijk is.
Bijna 75 jaar na het uitroepen van de onafhankelijkheid van Indonesië biedt Koning Willem-Alexander namens de Nederlandse regering zijn excuses aan voor ‘de geweldontsporingen aan Nederlandse zijde’ ten tijde van de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog.